Lunchcafé over samenwerking in de keten: “Het gaat erom de juiste mensen met de juiste zorg op de juiste plek te krijgen”

Geriatrische afdeling van Cordaan in het OLVG

De Amsterdamse ouderenzorgorganisatie Cordaan huurt sinds begin dit jaar een vleugel van ziekenhuis OLVG. Manja de Jonge, strategisch adviseur bij Cordaan, vertelt: “Iets meer dan een jaar geleden moesten wij een grote zorglocatie met onder andere eerstelijnszorg sluiten. We wilden deze 20 ELV-bedden niet sluiten, maar het bleek nog best lastig om een geschikte locatie te vinden.” Het OLVG bleek een goede oplossing te kunnen bieden, door een vleugel aan Cordaan te verhuren. 

Geen transitorium maar meteen zorg op de juiste plek

De Jonge: “We wilden niet dat de afdeling A5 in het OLVG als een soort transitorium ging werken, een transferafdeling van het ziekenhuis. We wilden echte herstelgerichte ouderenzorg kunnen bieden.” Gelukkig bleek het OLVG hetzelfde beeld te hebben. We huren niet alleen een locatie, maar hebben in de volle breedte gekeken hoe we de  in-, door- en uitstroom van de voordeur van het OLVG (SEH) via Cordaan naar huis beter kunnen organiseren.  Zo maken we samen van de nood een deugd.”

Snel naar huis

Op de nieuwe verpleeghuiszorgafdeling in het OLVG, A5, werken medewerkers van Cordaan. Ook de uitstraling en aankleding is van Cordaan. De afdeling is gericht op een snelle turnover. Mensen kunnen maximaal 2 tot 3 weken op de afdeling blijven waarna ze naar huis gaan. Er wordt meteen gestart met revalidatie. Doel is om de mensen zo snel mogelijk thuis verder te laten herstellen, met ambulante revalidatie als dit nodig is. “Het is belangrijk om mensen zo snel mogelijk naar de eigen thuisomgeving te krijgen, want daar zullen ze uiteindelijk toch het leven weer op moeten pakken,” aldus De Jonge.

Van 1 naar 3 transfers per dag

Michiel Driehuis is bedrijfskundig manager bij OLVG, en vanaf de start betrokken bij de nieuwe vleugel van Cordaan. Hij vult aan: “Het doel was echt om samen de coördinatie op de doorstroom te pakken. Om te voorkomen dat je bijvoorbeeld een SEH-stop in moet voeren, is een optimale doorstroom voor het OLVG heel belangrijk.” Voor de samenwerking met Cordaan hebben we een stevige KPI gesteld. Driehuis: “We hadden soms maar 1 transfer per dag naar Cordaan-locaties en hebben, door de verbeterde samenwerking, er nu minstens 3 van gemaakt.”

Decentraal transferverpleegkundige

Hoe komt het dat het nu beter gaat? Driehuis geeft aan dat er een decentraal transferverpleegkundige is geïntroduceerd. Deze zit twee keer per week fysiek aan tafel met een collega van zorgbemiddeling van Cordaan, om te kijken welke patiënten versneld kunnen worden overgenomen. Daarnaast kan Cordaan de laatste poliklinische zorg op A5 bieden, zodat patiënten eerder het ziekenhuis kunnen verlaten. Gevolg van alle afspraken is dat de doorlooptijd naar de VVT fors is gereduceerd. Ook het proces van de plaatsing zelf is korter. Dit betekent niet dat er alleen maar patiënten worden doorverwezen naar de nieuwe afdeling A5. Cordaan biedt ook plaatsen aan op de andere locaties, bijvoorbeeld voor langere revalidatie of langdurige zorg.

Tijdwinst op transferproces

Driehuis: “Door goed te kijken naar het transferproces, hebben we een derde van de tijd gewonnen. Daar ben ik heel blij mee. Uiteraard was het eerst best spannend, want we hebben zelf ook elke vierkante meter nodig. Het was ook complex, want je hebt te maken met 2 grote organisaties met vaste processen. En daar ga je nu dwars doorheen fietsen.”

Key learnings uit Amsterdam

-    Drive, tijd en energie
-    Gedeelde ambitie en lef, het samen beter willen doen 
-    De juiste mensen op de juiste plek krijgen

Spoedplein in het Elkerliek met Savant en andere partners

In de regio Helmond-De Peel hebben huisartsen, ziekenhuis, VVT-organisaties, GGZ, GGD en zorgverzekeraars de handen ineengeslagen. Het doel: samen  de spoedzorg klaarstomen voor de toekomst. Ziekenhuis Elkerliek en VVT-organisatie Savant vertellen meer over het integrale spoedplein dat zij, samen met andere zorgaanbieders in de regio Helmond, hebben ingericht. Hoe ziet de samenwerking eruit? En wat levert dit op? 

Monique Hertogs, bestuurder bij Savant Zorg, vertelt meer over de achtergrond. “In onze regio bestaat al een lange samenwerking met de acht partijen die nu zijn betrokken bij het spoedplein. Al in 2017 zagen we dat de druk op de spoedzorg toenam, en we wisten dat dit alleen maar erger zou worden. We wilden de spoedzorg samen anders organiseren, om dit op te vangen.”

Aan de slag met 14 initiatieven

Met het toekomstbestendig spoedplein hebben de samenwerkende partijen zich tot doel gesteld om onnodige zorg te voorkomen, de zorgvraag om te buigen en om dit vooral samen aan te pakken. Dit heeft geleid tot een lijst met 14 initiatieven. Bij ieder initiatief worden die partijen betrokken die nodig zijn. Hertogs: ”Er is bijvoorbeeld een initiatief gestart om door de inzet van een ANIOS uit het ziekenhuis, nog maar een huisarts in de nachtdienst te hebben. Ook is er nu nauwe samenwerking met een GGZ-triagist, direct gekoppeld aan spoedzorg.” 
Hoe ziet de samenwerking eruit in de praktijk? Hertogs: “Achter de voordeur zitten verschillende organisaties, maar voor de patiënt is er maar een balie. Want zowel de huisarts als de SEH zitten op een vloer. Dus als dat nodig is, kan de SEH-arts ook even meekijken. Pas bij handelingen vindt er overdracht plaats naar de SEH-arts.”

VVT voor de minder dringende zorg

Eén van de afspraken tussen Savant Zorg en de andere regionale VVT-organisatie Zorgboog met het ziekenhuis is, dat de VVT-medewerkers naar de iets minder dringende zorgvragen rijden (de 'U3’s en U4’s'). Hertogs: “Mensen blijven zelf ook liever thuis, dus we willen mensen niet onnodig opnemen in het ziekenhuis. Naast de acute zorgvragen, kijken wij ook goed naar de kwetsbare ouderen thuis, om te voorkomen dat ze op de spoedzorg of in het ziekenhuis terechtkomen. Bijvoorbeeld door het goed inregelen van proactieve zorgplanning, of goed te kijken of mensen het thuis nog kunnen redden. Het gaat hier zeker ook over de juiste professional op de juiste plek.”

Effect in cijfers

Eveline de Bont, raad van bestuur Elkerliek ziekenhuis, laat zien dat de samenwerking ook echt effect heeft. Zo is de doorverwijzing door de HAP naar de SEH bij het Elkerliek 10% lager dan de cijfers voor Brabant-breed, namelijk 16%. Ook de nachtbelasting voor huisartsen is 35% afgenomen door de samenwerking.
De Bont: “Bij verkeerde beddagen in het ziekenhuis geldt het principe ‘first time right’.” Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen direct door de juiste mensen op de juiste plaats worden gezien. Door optimalisatie van de keten, zien wij nu nog maar weinig mensen die te lang of onnodig in het ziekenhuis liggen.”

Van scrumteam tot oplossing

De Helmondse aanpak is pragmatisch. De Bont: “Als we een probleem hebben, dan kijken we naar een oplossing vanuit de praktijk. Met een scrumteam van professionals kijken we naar het doel en de mogelijke oplossing. Iemand schrijft dit uit tot een procesaanpak, en dan kun je als bestuurder doorrekenen wat de financiële of juridische consequenties zijn.”

Spelregels, formele overeenkomst en vertrouwen

Wat vraagt dit van bestuurders? De Bont: “We hebben samen spelregels opgesteld. Deze spelregels bepalen de wederzijdse doelen en bestuursstructuren, om de partijen ook op lange termijn op één lijn te houden. Dit vertaalt zich in een formeel relationeel contract met onze partners. Dat lijkt op een traditioneel contrac, maar gaat vooral over relationele zaken: hoe we moeten samenwerken en hoe we omgaan met onze eigen organisatiebelangen. Leidende principes hierin zijn: integriteit tussen de verschillende partijen, gelijkwaardigheid, loyaal aan de gezamenlijke visie, behoud van autonomie, waarderend perspectief in de dialoog en conflicterende belangen moeten bespreekbaar worden.

Wij als bestuurders moeten de wind meegeven aan de samenwerking, anders gaat het nooit lukken om je tot elkaar te verhouden op andere levels. Naast de pragmatische aanpak, en de formele afspraken, is de basis vooral onderling vertrouwen.”

Heb je het lunchcafé gemist, en wil je meer weten over de twee voorbeelden? Kijk hier de webinar terug: